BAKANLIKLARIN ADLARI
En çok Okyanusya’nın bakanlıklarına ve bakanlıkların adlarına bayıldım. Mesela güvenlik işlerinin yürütüldüğü, eldeki bol hapishaneyi ve polis ordusunu idare eden bir bakanlık var. Romanın önde gelen karakterlerinden Winston, bu bakanlığın mimarisinin “en korkutucu” olduğunu söylüyor “Binanın tek penceresi yoktu… Resmî işiniz yoksa o binaya girmeniz imkânsızdı. Resmî işle bile dikenli tel dolu engellerden, çelik kapılardan ve gizlenmiş makineli tüfek yuvalarından geçilerek girilirdi. Binanın dış engellerine çıkan sokaklarda goril suratlı, siyah üniformalı gardiyanlar, ellerindeki mafsallı copları sallayarak volta atarlardı.” Bakanlığın adı ne biliyor musunuz, “Sevgi Bakanlığı”. Yenisöz’de her şey kısaltıldığı için Miniluv deniyor. Türkçede “Sevbak” olabilir. Diğer bazı bakanlıkların adları da şöyle: Minitrue, Minipax, ve Miniplenty. Sırasıyla Gerçek Bakanlığı (Gerbak), Barış Bakanlığı (Barbak) ve Bolluk Bakanlığı (Bolbak).
Cennete giden yol
Bakanlıkların görevlerini sayayım. Sevgi Bakanlığı, Sevbak anlaşıldı. Bir cins içişleri bakanlığı ama “reel sosyalizm”deki gibi. Barbak, Barış Bakanlığı, diğer ülkelerdeki Harp Bakanlığı’na karşılık geliyor. Gidişatı hissetmişsinizdir. Tersine bir dünya bu yeni dünya. Barış savaş demek, sevgi işkence… Bolluk Bakanlığı diğer ülkelerdeki maliye, ekonomi bakanlıklarına karşılık gelebilir. Mesela bizim ekonomi bakanlıkları ile TÜİK’i birleştirip Ucbak, Ucuzluk Bakanlığı yapabilirdi Orwell. Ya bizim Adalet Bakanlığı, o ülkede Adbak olurdu ve bence adı gayet uygundur, öylece kalırdı. Adbak ve Sevbak insanların hayatlarına en yakından dokunan iki bakanlık olur 1984’te.
Gerçek Bakanlığı, Gerbak’ı en sona bıraktım. Bu teşkilat, insanları nasıl bir cennette yaşadıklarına ikna etmekle görevli. Kahramanımız Wilson Smith de burada çalışıyor. Bu yeni ülke kurulmadan önce halkın nasıl kötü şartlarda yaşadığını, bu yeni düzenle birlikte hayatın nasıl çok daha iyi olduğunu, gelecekte de tam bir cennete dönüşeceğini anlatan metinler hazırlıyorlar.
Gerçek kontrolü
Geçmiş nasıl kötüydü, yeni rejim ne kadar iyi, gelecek nasıl cennet olacak… Formülü oturtmak için önce geçmişi ayarlamak gerekiyor. Görevli memurların imdadına Yenisöz ve partinin rehberliği yetişiyor: “Parti sloganı şöyle söylüyordu, ‘Geçmişi kontrol eden geleceği kontrol eder ve bugünü kontrol eden geçmişi kontrol eder.’ Anlamak zor. İsterseniz bir daha okuyun. Anlayacaksınız.” Orwell devam ediyor: “Ve geçmiş, doğası gereği değiştirilebilir olsa da, aslında hiç değiştirilmedi. Bugün gerçek olan ezelde de ebette de gerçekti. Aslında çok basit. Bütün yapmanız gereken, hafızanızı yenmek. Hafızanıza karşı bir dizi zafer kazanmak. Yenisöz’ün ‘Çiftdüşün’ünde bu kavramın adı, ‘Gerçek Kontrolü’”
George Orwell’i, 1984’ü (Geleceğe Dönüş gibi değil mi?) bir tarafa bırakıp günümüze dönersek… Eskiden buzdolabı mı vardı? Ya televizyon? Yeni Türkiye bu! Pe Ke Ke barış, demokrasi ve hukuk ister. İktidar da demokraside ama illa hukukta ezelden ebede zirvedir. “Yok daha neler!” diyorsanız “Gerçek Kontrolü”nüzde bir bozukluk var demektir. Sevgi Bakanlığı sabaha karşı kapınızı çalmadan kendinizi düzeltin, hafızanızı yenin. Ağabey sizi gözetliyor!
Alıntı: İskender Öksüz