Nasreddin Hoca (1)
Nasreddin Hoca, Hazar Denizi’nin batısında olduğu gibi doğusundaki Türk boyları arasında da bilinmektedir.Bugünkü araştırmalar doğrultusunda onun 1208 yılında Türkiye’nin Eski şehir ilinin Sivrihisar ilçesinin Hortu (Nasreddin Hoca) beldesinde doğdu ğu, 1236-37 tarihinde Konya ilinin Akşehir ilçesine göçtüğü ve orada 1284-85 tarihinde öldüğü kanaati yaygındır. Hazar Denizi’nin doğusunda ise Hoca’nın, Özbekistan’ın Buhara ilinin Şirini köyünden Şarmamat ve karısının duası sonucunda bir saksının içerisinde bulunduğu, 90 gün boyunca anne ve babasını aradıklarını bulamayınca da kendilerine evlat edindiklerinden söz edilmektedir. Nasreddin Hoca Hazar Denizi’nin doğusundaki Türk boyları arasında Afandi, Apandi, Ependi, Koja Nasır gibi adlarla bilinmektedir.
Sovyetler Birliği döneminde Doğu Türkleri arasında yaşadığına inanılan Nasreddin Hoca’nın günümüzdeki değişim ve iletişim sonucunda Türkiyeli olduğu kabul görmeye başlamıştır.
Acaba Türkiyeli Nasreddin Hoca Orta Asya coğrafyaya nasıl gitti? Yine bu bölgede kendisi olmasa bile fıkraları günlük olaylara adapte edilerek yaşayan bir Nasreddin Hoca var mıdır? En önemlisi de Doğu Türklerinin ev sahipliği yapmak istedikleri Şirini köylü Nasreddin Hoca, Oğuz Kağan,Dede Korkut, Cengiz Han, Manas ve Köroğlu gibi mitolojik özelikleri öne çıkmış olan bir tip midir? (Cabbarov 1996: 47, Özkan 1999: 20, Fedakar 2009: 322, Sakaoğlu-Alptekin 2009: 61).
